De Uw cuwa
Saltar a: navegación, buscar

Esta es una propiedad de tipo Texto.

Páginas que usan la propiedad "ejemplo 1"

Se muestran 500 páginas que usan esta propiedad.

Ver (500 anteriores | siguientes 500) (20 | 50 | 100 | 250 | 500).

A
Anajira, Anachira +Anajira carta chero.  +
Aniurara +Aniurar rahr owár bijacro.  +
Atabá +Atabá rihu taw̃ayro.  +
B
Bínjara +Bínjara rih Wícaracuano.  +
Búnara +Búnara ara chira túw̃jacro.  +
C
Canwará +Canwará raya questanro. Cuc cutara questanro.  +
I
Irira riha +Iriri rih chíwatro.  +
J
Jesús chiwa +Sir chihtá cáqueyan Jesús chíwacuano.  +
Q
Quesí +Quesí cuitara as ucúm chi chiwinro.  +
Quetimará +Quetimará ayan cuitro. Uw obir yajquín ac chájacuano.  +
R
Rairia +Sir Rairia itro.  +
S
Sasorá +Rahsa Sasor ícara cuitar waacayat, Güicán bétaro.  +
Sir ojcór conro +Aját ba cuitar Sir ojcór conro.  +
Sir quin conro +Sirat as obir yajcayta acu cuanmí cut cuanmí cut Sir ima quin conro.  +
Sir táyara yajcaro +Uwat cahujín onor bes yajcayat Sir tayar yajcaro.  +
Y
Yachoá +Yachoá riha Sir imát chájacro.  +
a
ab cuiinro +Ir ay bár ey aját watur ab cuiinro.  +
ab raba +Ab rab jor ítataro.  +
ab waajacro +Bajít cuit tacyat, ab waajacro. Aban to waajacro.  +
aba +Bajít cut tacyat aban bitán yéhnticuano.  +
abá +Sirat cuacúr abá ticáy chájacro.  +
ábaja, ábacha +Abaja chéycara cuitara riwan wanro. Riwa owara cutiro.Conuro. Uwa siw̃tiro. Asa cuitara ji, ira cuitara ji chácaro.  +
aban quena +Sir imat ima uw cohnayta acu aban quenan eta jaw̃ chájacro. Wiw̃in sihyór istiy sihyór istiy bach ícatro. Ira bítach rijcájatro. Bach waa bicayat bar rijcátaro.  +
abara +Abara yehnyat, uwa bowar ícara bécayata, ajc sara bétiro. Caruc cáhmora itro.  +
ábarta +Abarta rurucutro. Cuasayro. Curuwat cucuán wanro. Rauw owara senro.  +
abáy sira +Chi icar rauyat, ey abáy siray wan baran ahsinro.  +
abayro +Canorán abayro.  +
ábia +As abi cuaninro.  +
abic béyinro +Ajmár sasa sicor usi abic béyinro.  +
ábinro +Aját asa ábinro.  +, Aya urá cuitar ábinro.  +, As siricajá aca aw̃at sicara cuitar ábinro.  +
abiona +Abión cuitár rojocro.  +
ac +As acu ira yehw̃ row̃i.  +
ac aw̃ata +Rih ac aw̃at benro.  +
aca +Aca cuitatra bánara chero.  +
acá batro +Oya ay bár bijiya acá batro.  +
acá ohná +Cubar ícara acá ohnaro. Usar rocáyata orota óroro.  +
aca tas +Aca tas chaw̃i.  +
aca toca +Aca toca cuitara buquinro.  +
aca war +Aca war cáminro.  +
acá(2) +Teba ocuán acu teb ques ícara acá chácaro.  +
aca(2) +Cahbara bucár cay cuit aqui cay cujacro.  +, As siricajá aca aw̃at sicara cuitar ábinro.  +, Asan bes yajcayat itchacro. Asan ey ehrutan as aqui yehw̃ cun batro.  +
acam +Uw as acam as tihráy racaro.  +, Bítajat as acam ay bár rehcáyqueyra.  +
acara +Ac acara cahmor canójocro. Ira an yayinro.  +
acat +As ab chinyat acat, cuwará bijacro.  +
acat ojcor +Oc acat ojcor ítinro.  +
ácata +Tacrian ácatatro. Biráy batro.  +, Bahan ácata biwi. Ibta icar ójcora jinjira biti jaw̃i.  +
ácatara +Tagríina is ácatara.  +, As ácatara buc owár ítchacro.  +
acha +Aját acha cuit as caruc taquinro.  +
acha(2) +Acha uwat tota cuit quejcaro.  +
achubra +Achubra ruhr yar acu, cucáj yar ácuan, cucu yar acu cat áycuano.  +
acor +Cajc istiy ucay ben sehw̃a cat ruwa usar behmár ácotro. Bar istátaro.  +
acrama +Acrám jor is bar técuata óraro.  +
acsara +Ubach cuit cucayat, as acsar bitiro.  +
acu +Carlosat Sofia acu, Matilde acu carit cuihsujacro.  +
acuara +Ricumro. Quehroc owáraro.  +
ácubara +Awcuba ácubara itro.  +
acura +Ba acura táyora batro.  +
acut benro +Rihan abáy cuinyat, asá acut benro.  +
acut tenro +Rihan to cuinyat asán acut tenro.  +
acutara +cajón acutara  +
aha +Asa aha benro.  +
áhajira +Ahajira asa ísura bitiro.  +
ahara +Sasa quin ir ahár wícaro.  +
ahconro +Yacchoát rio ahcójocro. Rahra rahra im owár tiw̃ sácayta acu.  +
áhcuara +Ahcuara rúwaro. Ahcuara botocuán wanro. Uw cuw áhcuarat bar sínataro. Ojca ticro.  +
ahn abá +Ahn abát ahná úcaro.  +
ahná +Sisbúr ahná aninro.  +
ahná úcaro +Ahn abát ahná úcaro.  +
ahní rehcaro +As cat anub ay ac bar bicaro. Ahní rehcaro.  +
ahniro +Uwat rauw at cuc istiy wícayet, asan ahniro.  +
ahntoro +Satcaná ahntó tihrti cuácayat ichiri yaujacro.  +
ahnunro +Sasa ahnuro.  +
ahnunro(2) +Uwat as bajít cuit ahnuro.  +, Banabat uw ahnujacro.  +
ahquinro +As bijcaja ic cui ícara ahquinro.  +
ahrana +Ahranat uw ojc ícara butayat bar chinátaro. Ibará icar, rihmira cat, yaritro.  +
ahsinro +Ibti batro. Ris cati ahsíncuayra. Risan abáycuayra. Oyan abáy siw̃ro.  +, Uwat taw̃áy bes yajcayat, ahsín bes yajcaro.  +
ahsor +Cuwará isan ahsor sara itro.  +
ahsunro +Recha yáriyat as ahsunro. Rech icar súbiran abayro.  +
ahujacro +Eba ica ícara ahujacro.  +, Bitách yahajar cuná cut rih ahujacro.  +, Raya bahnác ahujacro.  +,
áhwana +Ahwana benro.  +
ahyuro +Cháramat cara ahyuro.  +
ajacro +Baquír as arir ajacro.  +
ajaya +Ajáy canro.  +
ajc am +Riha ajc am ay ráhctiro.  +
ajc ji beyinro +Ajc ji becayat, ruhw̃uti, técuati, quehsuti ay obir yajcaro.  +
ajc ráhctiro +¿Uw ajc rahcti icratca? wacaro.  +
ajc sutitro +Restát ajc sutir yatro. Ajc conu tew̃ro.  +
ajc táyara, ajc táyora +¿Rehá ajc táyaraca? ¿Rehát tew̃jaca? ¿Rehát sucuar sinyi?  +
ajc waanro +Patrón quin chícaro: “¿Asan istiy owár ben ac bahatán ajc waátaica?”  +
ajc way way +Ajc way way cuitar tutro. Sóncuaran cuit bi cuitar tutro.  +
ajc wijacro +Uwat chícrias cui yehnyat wacaro: “As bar ajc wijacro”, wacaro.  +
ajc yara +Rih cuin yehnyat, ajc yáracuano.  +, Báyara ajc yaran to cohwícuano.  +
ajca +Sasa blanco ajqui sinay bijacro. Blanco ajqui rahcuay bijacro.  +, Ajc batro. Téw̃tiro.  +, Cuacuachat bowar icar bir ruwa ajc bahnác tiw̃ir rojocro.  +
ajca batro +Ajca batro. Yehw̃ bo téjecro. Oya cat, ira cat wítiro. Ajca yájtiro.  +
ajca cámura +Uwa reo cuhquica ista ajcan cámuran cuitro.  +
ajcá jiro, ajca ji +Sirat ey ajcá jiro.  +, ¿Bahay oy uya ajcá jiica?  +, Ajcá ji bécayat ay obir yajcaro. Ira cat wícaro. Cuiti itro. Ruhw̃uti bécaro.  +,
ajca rahcuinro +Sasat tet ajc rahcro. Rey rocaro.  +
ajca yajquinro +Aját ajca yajquinro.  +
ajca(2) +Sísira chinyat ey ajca ruiy owár cun bétaro.  +
ajcan cúmacro +As ab raban ajca cúmacro. Eya sehnacro. Quéhsitiro. Ur ayro.  +
ajcan sut +Tachiratan ajcan sut cuácayatan, ter ícara yehw̃ ojcor técuano.  +
ajmár, amár +Ajmár ojc sara ubach batro.  +, Asa ajmár benro. Istiy áytiro.  +
ajqui boro +Jabón chácayet, oy ina ajqui boro.  +
am rehquinro +As am rehcaro. Usar echí it cun batro.  +
am rehti +Ques cut racayat, am rehti racaro.  +
ama +As ama taquír aninro.  +
ámara +Amara siban wanro. Isura chero.  +
amuro +Ucuma amuro. Ehchiro.  +, Amuro. Wis bar injacro.  +, Aját itit ira bar amúcuano. Bar cóhtacuano.  +
anabá +Anabá cuitara as ira taquinro.  +
anachá, anajá +Anajá sibarán rocran wanro. Anajá im itin ubach tuw̃ro.  +
ánara +Rihsara ánara ira bar chiw̃jacro.  +, ¿Aját baha ánara icúr yajcyi? Icuri yajti cuaquir tutro.  +
anará +Cuis anará ay bár cuat, as cuis anará tuw̃i.  +, Rúwasira anará jiro.  +
ánb aya +Uwat ánb aya tacaro.  +
áncata +Asa cuanmít ques cahmar wáncata cuácayat cubar benro.  +
aninro +Cohn acu ira aninro.  +
áninro +As oc áninro, ira anín acu.  +
aninro(2) +¡As cuitar ub anwi!  +, Ray saw̃uyat cuti cuácayat, istiyát wacaro, “Aját bah cuitar aninro.” wacaro.  +, Tota arumá cuit anátaro.  +
áninro(2) +Bowaramata cúbara bar ánjacro.  +
anto +Eb anto cójotro. Ahntocuano  +
anto yajti ehcujacro +Uwat icúr yajcátatara anto yajti cuar Sir imát bar ehcujacro.  +
anub rehna +Anub rehna rih sic bútara yácaro.  +
anuba +Anba caruc cui ícara chero.  +
aquichá +Aquich cuit tew̃ro, irani.  +
áquira +Aquir bijacro. Wití acu bijacro.  +
aquira +Erara cuwa aquitro. Cuwa istícuano.  +, Bitara utara aquír ruhw̃ujacro.  +
aquira cháquinro +Anti acu ira aquir chájacro.  +
ará +Ará cúbaran chero.  +
ara +Ubaja ara tuw̃inro.  +
árara +Oca árara socuán chero.  +
arcuicara +Eba sasor yehnro, arcuicara ub.  +
arcuira +Arcuír awatá ubach tuw̃ro.  +
arcuta +Im ey arcútara cháquinro.  +
arícara +Owan abáy cuat arícara chácaro.  +
áricha, arja +Aricha siban wanro. Cubar ícara chero.  +
arinro +Cumoroá arjacro.  +
árira +Arir acaro.  +
arumá +Arumá sucro.  +
asa +Asa caca ícara chaquir cara, ruhr aqui cuitar tehwinro.  +
asánica +Asánica rauwa roba teray yehw̃ro.  +
asirá +Caruc tajaquin asirá yihnjácuano.  +, As sasa cohná bicayat, asirá cuitara waátaro.  +
asora +Asora quibachít cahmór yauro.  +
asunro +As yab cay aw̃at asunro.  +
asunro(2) +Oya sucuír car asunro, iw̃ín acu.  +
at charac +Sasát as quin tenayan in at charac racaro.  +
at cuc +As quino eb at cuc bay wiw̃i.  +
at síninro +As wihnán as onor coco ey bachít yehw̃ cuaquir bahnác quit bo téjecro. Eytara at sínjacro.  +
at yajquinro +Cúruwa ton rehjéctara bar ton réhtitara ey at yajcaro.  +
ata +Ata jira in ráchtiro. In séctiro.  +
atá +Atá cáhmara itinro.  +
ata(2) +Rórowar yarjacan at cat usatro.  +
atabá +Ajáy atab quibachitá quequinro. Ráhr owar ac jiro.  +
ataya, atacha +Chira ataya at cut ohbac cac beyin acu chácaro.  +
átcara +Atcara cuitara bocua ábinro. Cuihinro.  +
atcara surmá +Atcara surmá enará cónuro.  +
atcuá +Atcuán cuit rehcayat sima cumít bucáy yáhtaro.  +
átora +Ub bár bi átora béjecro.  +
átuba +As átuban cachán che quec yujacro.  +
atucuá +Atcuá urá satro. Ir érara cucaro.  +
awa +Awa uba anro. Güicán rátaro.  +
áwana +Awan tew̃inro. Ahajira in téw̃ajatro.  +
awatá +Uwat ubach tuw̃ín acu awatá órotaro.  +
awinro +Asra bach yajtiro. As ay bacha, cara bacha awátaro.  +
áwinro +Ibit cuitara bicayet áwinro.  +
aw̃a +Cuehsyat aw̃a tinro.  +
aw̃a yatro +As aw̃a yatro. Yéhnajar yatro.  +
aw̃ata +Ibt aw̃át bicayat, íujacro.  +
aw̃ata(2) +Aw̃ata uw camín acu Sirat chájacro.  +
aw̃íc +Usar it cun bár rehquít bar aw̃íc chin bijacro.  +, Uw besir yajquín aw̃íc rehcaro.  +
áw̃iya +As wiya abá as áw̃iyacuano.  +, As coch wiya as acua áw̃iyacuano.  +
aw̃unro +¿Ajca icúr aw̃unca?  +
ay batro +Uwat bes yajcayat ey ay batro. Ohquinat bes yajcaro.  +
ay wíniro +Uw cahmor ay wíniro.  +
ayar +Cohtocuan áyatro.  +, Uwan ayar tiw̃áyqueyra.  +
aybar +¡Chía aybar yajw̃i!  +
áyinro +Aját uw ubach ucay áyinro.  +
ayro +Cocóy cat, ijca cat, rutora cat, it cat, uctará cat iran ayro.  +
ayu yaru +Tiw̃ yajcayat ayu yaru yajc téjecuano.  +
ayu yaru tew̃ro +Ayu yaru tew̃yat, ajc ahsín tew̃ro.  +
ayui +Uw quin ben yajquít ayuro.  +
ayunro +As bacua ayír benro.  +
b
baba +Babat ruwa yácaro. Rih sara camro.  +
babacona +Babucón sihyá cuiyua yauwátaro.  +
babura +Cajca babura cuitar itro.  +
bacá +Bacá wícaro.  +
baca +Is uch cuitara baca wátura chero.  +
baca(2) +Baca rioá rúwaro.  +
bacara +Bacár ira rura rijcáy bijacro.  +
bacásira +Bacásira cachá batro.  +
bacaya +Canorá riya bacáy yajacro.  +
bacha +Bacha bay yajquinro. Rauwa yati ítinro.  +
bacha cueric +Bach yajcayat rio ocan bitách yáyajar bar cuer yaráyqueyra.  +
bachonro +Chimará bachonro. Tota bachonro.  +, As rira bachóy benro.  +, Chihtá bachonro. Uw jor técuaro.  +
bachunro +Quibachít yajc bahjác etar oca yati bachunro. Oca yati camátaro.  +, Bes yajti bachuru.  +
baconro +Buwáchcuara anto yehnyat, bucara cay tamo bacojocro.  +
bacoy +Bacoy cat as ísura cu ba cujacro.  +
bacsoyro +As wihná carsón bacsoy ow̃ro.  +
bacua +As eb bacua taquinro.  +, Bacuan abayro. Riwan abayro.  +
baha +¿Baha wic wajátaqui?  +
bahconro +Séroat caruc bahcojocro.  +
bahnaca +Bahat as ac bahnác row̃i.  +
bahninro +Ajáy chi bahnjacro. Etan yajcátaro.  +, Uwat cohnyat, “Is oya bar bahnjacro”.  +
bahnro +Ruc ícara rih bahcaro.  +
bahrinro +Rih ícara bahr yarjacro. Usor chajin bahrjacro.  +, Anyat ijca bahrjacro.  +
bahsirá +Ey owatra cajc sicatra técuati jaw̃i. Eyra bahsír urán wanro.  +
bahswata +Bahswata bonit owáraro. Eya cohti binro. Ricumró.  +
bahw̃unro +As cuisi bahw̃unro.  +
bahya +Ajáy batro. Eyra bahyro.  +
bajara, bachara +Riwan abáy ayat, riwa bajara tamo bicaro.  +
bajca +Bijcaja bajca chihchiro.  +
bajita, bachita +Bajita cuitara caruc sahuro.  +, Bajít um oso chácaro.  +
bana +Ritút oro siquin ban eyro.  +
bánara +Bánara ubach chihchiro.  +
bania +Bania ísuracuano. Ic ucara ícatro.  +
banira +Baca yarjacan si rojocan baniran toro.  +
banira(2) +Baca yarjacan si rojocan baniran toro.  +
baquía +Baquí bicayat usi cujacro.  +
baquira +Baquira asa usi canór yajacro.  +
bár +Sihyór istiy bahnáquinat bach yajcayat rauw bár yácaro.  +
bar +Bar biru.  +
bar jaw̃ +Isa ísura bar jaw̃; buca jor béyataro.  +
bara +Bara bijacro.  +
bara(2) +Bar istiy jat ruca bucoy wahninro.  +, Bara churotá cuasayro.  +, Bara caya ubach tuw̃ro.  +
bárcuano +Uw bárcuano.  +
baronro +Icha anab cuitara taquir cara, canabá baronro.  +, Séroan abáy cacayat, téyara bahnác barojocro.  +
basá +Bas situnro. Sitúr wahnátaro.  +
básabasro +Naranja uban basí básabasro.  +
basiro +Rauwan basiro.  +
basucua +Basucua cuiquinro.  +
bátara +Bátara caruc tutcuara ícara cohnro.  +
batro +Uw batro.  +
bawayta +Bawayta cárucua ísuran chero. Ub chero. Cótiro.  +
bawoy +icara bawoy  +
baya +Uwa cuisa bay rojocro.  +
báyara +Báyara rech inan too cuácayet, ruwa bijác questoc bicaro.  +
baycura +Baycura quejcaro. Quejquír ijcan ey cuit yácaro.  +
baynan abayro +Uch báyara baynan abayro.  +
bayronro, bachronro +As bijcaja rura bucáy cuara bayronro.  +
bayunan toro +As wacjá ubar ojcór bayunan toro. Ira ay anti cuácayat yáticuano.  +
bayunro +Aját bah oya bayunro.  +, Cárinir bár rehquír riya yájtiro. Riya yajti técaro. Baywátaro.  +
bebinro +Bébjira bebinro.  +
bébjira +Bébjira ubach bebín acu óronro.  +
bechcayá +Bechcayá caruc cay yácaro. Uwa bechcayá anír cócaro.  +
becuanro +Usuwa ucur caruc ojcór questán becuaro.  +
becutá +Becút wahnro.  +
behcará +Behcará íraro. Cubar ícara torón owáraro.  +
behcha +Behcha ica cahmor ub jácaro.  +
béhchcuna +Uwat behchcun cuitar sucro.  +
behrisá +Behrisá cuis atatro.  +
benro +As benro.  +
bequinro +As rih bec ayin rehcaro, tuní beyin acu.  +, As chácara bequinro.  +
béquinro +Uwa owar binat bacat béquinro. Isura bin béquinro.  +
bequira +Bequira catum wátura tiw̃ onro, eb rijcayta acu.  +
bequít cháquinro +Cumoroát uw con acu bequít chájacro.  +
bequít istiy +Seya bequít istiy itchacro.  +
bequít yajquinro +Bucarám ruw acu bequít yajcaro, biquíc ibit cuitar.  +
bérura +Bérura in tam réhtiro.  +
bes yajquinro +Uw ánara bes yajquinro.  +
besa +Besa bay wahcújacro, chacha cuitara.  +
béscura +Bescurát sisbura bes yajcaro, camjac ojcori.  +
bésina +Bésinat uw taw̃áy yácaro.  +
besir binro +Istiti téyara quéscuano. Besir binro.  +
beu beu +Riwan toca cutar eyta quenan tas beu beu áyjacro.  +
béyinro +Is bar béyinro.  +, Aját ow béyinro.  +
bi +Oya biyat bi cácatatara séhw̃ajacro.  +
bibara +Bibara Sicurqués chero. Caruc aw̃ata bicaro.  +
bibrisá +Bibrisá rih sáracuano.  +
bicájacro +Cuira chajaran abáy bicájacro.  +, Checúm cuácayet, uwa ibta aw̃at oca bicá benro.  +
bicaro +Riwa bar saca bicaro.  +, Chíwarat uw bahnác bar saca bicaro.  +
bichoá +Bichoá caran cuitro.  +
bichtará +Ubach tuw̃inro. Bichtará rachinro.  +
bichunro +Aját carsón cuscár acat tas bichunro.  +
bíhbira +Bihbra cuacrár uba jácaro.  +
bihchunro +Sasa bar bihchujacro.  +
bihnro +Catcaná ubi bihnti yéhnicuano.  +, Eb chamá bihnro.  +, Cuira bihnro.  +,
bíhsara +As chitáy wacján as acwan bíhsatro.  +
bihsunro +Choj ícara chaquin yehnyat oya bihsuro.  +
bihtá +Uwa bar bihtro. Bar cunjacro.  +
bijcaja +Bijcaja siinro.  +
bijiya +Wiricás buw bijiya óriquenro.  +
bin(1) +Isura bin béquinro.  +
bin +Isura bin béquinro.  +
bina +Bina ricán cuitro.  +
binacará +Quehrosa binacará cuitara yauro.  +
bíquita +Bíquita, ohbac to ítcuano. Tan wanro. Ajc bayan im eyta tew̃ro.  +
bir +¿Bir bica?  +
birá +Bar biru.  +
birá(2) +Tetá birá satro. Cuway chinro.  +
biráy batro +Owan biráy batro.  +
bisí bin +Eba bisí bin suc roquiri.  +
bistonro +Oya siw̃jacan bistowi.  +
bita +¿Bita royi?  +
bitác itro +Tusín umá bitác it cuicátaro.  +
bítaca +¿Rahsa bítaca?  +
bitana +¿Asan bitán rocyi?  +, Wiw̃á bár awa bitani wáhajatro.  +
bítana +Saravena cutara chiwan bítanicuano.  +
bítara +Yehw̃ír cara ac bajqui ícara bítara cháquinro.  +
bitara +Uwat tuní rahcti, “¿Bitara tew̃ca?” wacaro.  +, ¿Bitara étara béjerica? ¿Ohcá sinqui?  +, ¿Bitara reht in bitica?  +,
bitata +¿Baha bitát cuwinqui?  +
biyin +¿Biyin beyátaca?  +, Ba tac icar bin bíyinat yajc cuntara canor yajcata óraro.  +
bo +Rurum bo wahnwi.  +
bobrora +Bobrora pueblo caran toru.  +
bocua +Bocu ara cáminro.  +
bocuichro +Bocuích cuanjacro.  +
bocujacro +Rahsa bar bocujacro.  +
bocunro +Restarát cuanti jatan boc boc boc boc bocucua. Tuijat bocuí bocucua.  +
bóhocha +Bóhocha cuihinro, churot acua.  +
bom batro +Yanucuá sasa uw owár iw̃ayat bom batro.  +, Uw sasa bom batro.  +
bómcara +As wacjá wacjian ajmár bómcatro.  +
bónira +¿Bónira icúr yajáctari?  +
boran abayro +As wiyan acrám acwan boran abayro.  +
borjacro +Ocat as átcara bar borjacro.  +
borora +Saravena borora cutar rioán chero.  +
bosinro +Soya bosinro. Sauwinro.  +, Sicuara, cusra, bos áyinro.  +, Uwat acá cumoroá bosín téjecro.  +,
bot +Bot benro.  +
bota (uwa) +Choja bota Güicán ibt aw̃at chero.  +
botocuá +Botocuá uw ajc sínataro.  +
botyóa +Botyóa chícrias cuitar chero. Riwa áytiro.  +
bow bowtasro +Ibita wan batro. Bahnác bow bowtasro, tiw̃ata.  +
bówara +Bowar ícara ruwa yajcáy bétaro.  +
bowaramá +Bowaramá bar que bijacro.  +
bowinro +Buwasá cat rehcuara cat ica satro. Chein ruhcui eyat bowín biro. Ehsún biro.  +
bowujacro +Caruc cay bowuro.  +
bowunro +Chibar tequír car, sucuír car, iw̃ir car bowunro. Etar sico war buhcaro.  +
bow̃ béhtiro +Ey wiquic bow̃ béhtiro.  +
bow̃ canro +As bow̃ bar cájacro.  +, Werjayát as bow̃ cácayat, as ajc chin jájacro.  +
bow̃ yajquinro +Reo sinin acu bow̃ yajcátaro.  +
bow̃a(2) +Chira bow̃a cháquinro. Ataya yiwoti acu cháquinro.  +
bow̃a(3) +Reowan to sinquib ey urá bow̃an toro.  +
bow̃an abayro +Sasan conu bin uwat but ayti eya bow̃an abayro.  +, Bowar ruwa bow̃an abayro.  +
bóycucuara +Bóycucuara sasát bijcáy anará cuit cuc ques icara questaro. Questara cara ahnuro.  +
buá +Buá bésibcuano.  +
bucacha +Chi bucu quiwín acu bucacha yehw̃ro.  +
bucanro +Reya bucanro. Cárucua taquír cara ubara wihár bucanro.  +, Raya bucanro. Bosi sara yajc cháquinro.  +
bucara +Ibt aw̃át riwa áyictara, bucara cay quewinro.  +
búcarama +Búcarama cucáj buwayro.  +
bucatac +Aját bucatac bin rih sara chájacro.  +
bucha +Becutá bucha taquinro.  +
buchunro +Rey cacbura bar buchú téjecro.  +, Ira in anayta acu reya buchujacro.  +
bucjira uba +Bucjira uba yajcayat ojcór ruwa yauro.  +
bucoy +icara bucoy  +
bucurá +Bucurá cuit bacua ucátaro.  +
búcusa +Uwat búcusa yajacro. At cuit cájacro.  +
búcuwa +Búcuwa cúmacan cuitro.  +
buhcunro +Eb rih sara chácayat, ima buc rehcáyqueyra.  +
buhnatro +Sisbura eb buhnaran abayro.  +
buhoro +Sah yehnyat ima buhoro.  +
buhtchacro +Ubach teba yachí quewi. Séroat ubach bar buhtáyqueyra.  +, Caruc bar buhtchacro. Ima buhtchacro.  +, Teb ques cat, úsuwa ques cat bahnác ow̃ro. Bar buht bicaro. Buht bicayat quiuro.  +
buhwaro +Uw saha bar buhwaro. Bar cutu cun bicaro.  +
buhwinro +Chíbara buhwinro. Cárara cuit buhwinro.  +
buhwó yehnro +As yita ubisti bar buhwó yehnro. Buhwó yehnyat bach oca yati tumara yácaro. Rau yátiro. Bach ícatro.  +
buná +Bun úbajan chihchiro. Enarán toro.  +
búnabo tejecro +Quescara ac ícara búnabo tejecro.  +
bunajacro +Ibt aw̃at bicayat aca ícara bunajacro.  +
bunará +Bunará rijquinro.  +
bunta, bunita +Bunta cuihinro. Asa wahnár quewayta cuihinro.  +
buquinro +Cumoroá ityat caruc cuit buc tijcaro.  +
búquitro +Cuan racayat búquitro.  +
bur cut suw cut +Cuacúr Sir owár ohbac bur cut suw cut itay beyáyqueyra.  +
bura +Bahat as acwan ira bura cuit yehw̃ row̃i.  +
bura(2) +Bura suscara óroro.  +
bura(3) +Oca buran toro. Oca buran chero.  +, Rurucuta buran chero.  +
burbar yajcaro +Eyat as burbar yajcaro.  +
búrcara +Búrcara rúntubcuano. Ey cuitara oca anro. Bach yajcayat cat ey cuitar oca anro.  +
burcúsitro +As cucuá burcúsitro. Etat coy coyru.  +
burinro +Cuna burunro.  +, Rey buríc roquinro. Chistar cuit questanro.  +, Abát wiricasá bururo, erich cuitar yajc chaquin acu.  +,
buror sisinro +As buror sistí jaw̃i.  +
búrucara +Búrucara cuitar escalera tacro.  +
burunro +Rih arar cat bar burwátaro, quesi siw̃tí acu.  +
bururo +Burur restá wucayat burur réhcuano.  +, Ojca sibará ícara sero rauyata bururo.  +
bútaja, bútacha +Bútaja ricúmcuano.  +
butaja, butacha +Butách orota cuitar taquira; rotor cat, sayir cat, rábjoa cat yauwátaro.  +
bútanro +Taw̃áy átcara cuitara bútanro.  +, Bacua tajacan bútanro.  +, Sisbura bútanro.  +
butara yaran +Butara yaran abayro.  +
butitro +Urá cuitara áririan yéhnyatra urá cuitar butitro.  +
buwáchcuara, buwáycuara +Buwáchcuara sutá yayátaro.  +
buwama +Buwama buwaya rihara buway yayátaro.  +
buwaya +Buwaya reotá chau sacura anátaro.  +
buwayro +Ahntará buwayro  +
búwinro +Limón cárucua cuitara búwinro.  +, Eba at cut búwinro.  +
buwonro +Ubach buwonro.  +
buw̃a +Buw̃a cuitara taquinro.  +
buw̃unro +As ira buw̃áy bicaro.  +
c
cab ehnuro +Ayisa cab ehnuro. Bay ac bijacan teray cuanjacro.  +
caba +Caba yájacro.  +, Anto cab wa báhntiro.  +, Tetát cab rehti técuayqueyra.  +
cábara +Cábara wicáyata cuántiro. Rirará cat batro. Bahnác bahnáyqueyra.  +
cac istiya +As quin asa cac istiy quen wiw̃a.  +
caca +Ruca cac batabo bahu chaw̃i.  +
cacachá +Rurucútara bicaro. Cacachán abayro. Sero ojcor wácuano.  +
cacachá(2) +Rih ruwa rustará ojcotra cacachá chero.  +
cácaro +Séroan abáy can yajcaro.  +
cacbura +Támara ques ojcór si roquír cacbúracuano.  +, ira cacbura  +
cachá(2) +Cachá técaro.  +
cacminá +Cacminán cuisa bacáy béyinro.  +
caconro +Rúscara questán acu chichá caconro.  +
cactara +Ibit cactaran cuitro.  +
cahconro +Ruca cahcowi, ira anín acu.  +
cahm ícara +Ay bacu yahn cahm ícara bétaro.  +
cahm ícara tew̃inro +As cahm ícara tew̃ro.  +
cáhmara +Queta cáhmara yau cócaro.  +, Uw cahmar ay winiro.  +, Uwat sisbura as cac cahmar yau téjecro.  +
cahmor ítinro +Bah wiquíc cahmor ítinro.  +
cáhmora +Asan pueblo cut cahmor benro.  +, Uw raquíc cahmar ir anwi.  +, Cahmor seman ícara chi yajc téjecro.  +
cahmosa +Báyara siyoá cahmosa tijca bijacro.  +
cáhujeyra +Ira cácara coy cáhujeyra yaníc chaw̃i.  +
cajca +Síratan is acura cajcan. . . conú chájacro.  +, Cajcan teyan bahati cuan rátiro.  +
cajca istiy +Isura isa istiyan istiyan cajca istiy itro.  +
cajcan bahnaca +Sirat cajcan bahnác chájacro.  +
cajón quesa bucáy bin +Cabálloat cajón quesa bucáy bin ruquíc sar waar bicaro.  +
cam ajquitro +Urá séhw̃ati itquey cam ajquitro.  +
cam siris +Cam siris chinyat, uw ucátaro. Uw jor tew̃ataro.  +
cam yara cuiquinro +Asa cuitara cam yara cuiquinro.  +
cáminro +As cáminro.  +
cámura +Rita cuit, cohtarita cuit cámuran cuitro.  +
cana rihara +Serat cana rihara tijcajacro.  +
canabá, canobá +Canabá bahnác tehujacro.  +
cánara +Yayan abáy cuácayat cánara cócaro.  +
cano +Ira cay tunwi, ruscúr cano.  +, Ow cano bajár chaw̃i, riwat siw̃tí acu.  +
canonro +Acara yajquinro. Bara caya chácataro. Támara ey cuitara quiwátaro. Quiwír cara acara canótaro, támara cuitara. Acá bay canótaro.  +
canor yajquinro +Sihyór istiy canór yajquinro, rio acu.  +
canro +Chía canro.  +, Rúmira canro.  +
cánsuba +Cánsuba caruc yir acatro.  +
caquiá +As abá cochá wiw̃ara waquíj as caquiro.  +
cáquinro +Aját ruwa estají cájacro. Róbtara sasa bucáy eyta cájacro.  +, Aját ac cáquinro.  +
caquir béquiba +Caquir béquibat uw ruhw̃uro.  +
car +Car biwi.  +
cara(2) +Jesús uw cáracuano.  +
cáraran quéstaro +As cáraran abáy quéstaro. Ibit cumac bicayat yehnti embo questa tenro.  +
cari wan yájacro +Iran biray yácayetra, cari wan yájacro.  +
cárinro +Reya oc icara catro.  +
caruwatá +Caruwatá cachán abayro. Basa boru.  +
cas rehcaro +Téyara ima cas rehcayta cham bahwi.  +
cat +As cat benro.  +, Bah bítieyra as cat bitiro.  +
catcuichá, catcuiyá +Catcuichát uw cócaro.  +
catira +Catir rura cahmor chi anará cájacro. Atcar istiy cuitar bajít cuitar cácaro.  +
catocua +Catocua cuit ijca cuicaro.  +
catonro +Aját canor catojocro.  +, Aját bah ira catótiro.  +
caujau waacaro, ichir tamo +Sihyór bitác isti waacaro. Caujau waacaro. Ichira támoro. Ima cuimar bitác isti waajacro. Im óyacuano.  +
cauwayá +As cucáj yara cuácayat, cauwáy aját conro.  +
cay bár +Rio cuwa aját in sínjacro. Cay bár sínjacro. Canorán tanaqui batro.  +
cay quenro +Quibachtá icara bucaya cay quenro. Corocor batro.  +
cayar yajquinro +Tew̃yat sinic cuar imat uní tew̃ic sehw̃a cunro. Eyta jaw̃ ima cayar yajcaro.  +
cayiba +Behmán ubach cayibro.  +
cayiná +Abín, chitín, rabin, bíhsarin, ruquin, ayin, cohtín, wihnín cayinro.  +
cáysiro +Cáysiro. Bitách béjetro.  +
chacha +Chacha cuitara besa bay wahcújacro.  +
chacuá +Chacuát técuasan abayro. Chacuát asa bahnác bar bahna bicaro.  +
chahrá +As aya wacjá as chahrinro.  +
chajara +Chajari sínjacan eya ira yaya báreyra.  +
cham bahnro, cha bahjacro +Aját owa érara cham bahira.  +
chamá +Eb chamán cuasayro.  +
cháquinro +Aját icha usar cháquinro.  +, ¡Biti chaw̃i!  +
chárama +Cara ahyuro (cócaro). Uw cuw síntiro. Ojca ticro. Cumacá quehrosa owáraro.  +
charita +Charít rih sic bútataro. Ir émara yácaro. Charta sihyá batro. Sura conu conuro.  +
chauwa +As chauwa tew̃inro.  +, Sirat ima yehnín chicha bar chájacro. Etar ojcór yehnchacro. Ey chauwa tew̃ro.  +
cháuwara +Cháuwarat uwa bar chinátaro. Yar bicaro.  +
cháuwicro +Ajmaran abá bar cháuwic rehc bicaro.  +
chawinro +As cac chawinro.  +
chaw̃i +¡Biti chaw̃i!  +
chéchama +Chéchamat taw̃áy yácaro. Uw ira abáy yácaro.  +
chécuanro +Sima chécuanro.  +, Riha ‘canalete’ cut checua checua che aywi.  +
checújacro +Iyarat bar checújacro.  +
chein ruhjac cutara +Chein awan ruhjaquey sáhuti jaw̃i.  +
chéina +Buwáchcuara ahnto ohcuás ubot waacáyatara, ichiri yaryat ey ojcoran “chein ab” wacaro.  +
chénoa +Chénoat sisbura cócuano.  +
chércara +Cuninara chércatro.  +
chíbara +Chíbara técaro. Chíbara tequir bowátaro.  +
chicanro +Aját ijca chicanro. Bucura cuitara ijca chicanro. Eyta báreyra quijcrán cuitro.  +
chicriasa +Cuanmít chícrias bac tacwa.  +
chihchiro +Chistara in cuica báreyra. Chihchiran toro.  +
chihchiró +Uwa chicran toro. Canoran cuítcuano.  +
chihric itro +Istán ícara usi ícara itquey is owar chihric itro.  +
chihrinro +As aw̃at cuitar chihrinro.  +, Yara bar chihrjacro.  +, ¡Cuehsti chihr jaw̃i!  +
chihtá +Chihtá báreyra, istá báreyra cajca bi aw̃ata bay cótaro.  +
chihtá béquibro +Asra Jesús ima chihtá béquinbo.  +
chihtá bucay bi +Baha chihtá bucáy wajacro.  +
chihtá cáquinro +Aját chihtá cáquinro.  +
chihtá yajquinro +Chihtá icúrira yajc áyjactara bar yajcáyqueyra.  +
chihwucara +Chihwucarat bahsirá yácaro.  +
chiinro +Aját táyara chiinro.  +, Uw quin bajita aját chiinro.  +, Aját uw chiinro.  +,
chíjiro +Cuárotara chíjian toro.  +
chin +Chin cuanyat benro. Teray cuanro.  +
chininro +Bar chinro.  +, Ur ojcór ira istanac cha cuasac chinjacro (yir coy itro).  +, Eyta tew̃yat, bar ajc chinjacro.Ser eya eyta téw̃jacro, wiy ey ajc chinín acu.  +
chinro +Oya racara chinro.  +
chistara questar bécaro +Güicán ibit bicaro. Chistara eyta questaro. Cuitar abi cuanyat wicátaro. Ey questar bécaro.  +
chitonro +Umá chitótaro. Umá chitó rehjecro.  +
chitonro(2) +Esará chistara chitoro, rey questán acu.  +
chityara +Chityara chéycara bar wijacro, uw quini. Uw bar béyataro. Ur ay báracuano.  +
chiwa +Chíwaro. Carin batro.  +, Uwat wajacro, “chiwa secuar owar raw̃i” wajacro, “canor yajquín acu.”  +
chíwara +Chíwara úwiracuano. Restán chero.  +
chíwata +Chíwata ebatró. Ocan chero.  +
chiwinro +As chi chiwáy bicaro.  +
chiw̃inro +As ubach rihat bar chiw̃ujacro.  +, Ruca yajquíc sinti binat as ruca bar chiw̃ujacro.  +
chohcuá +Chohcuá rehjecro.  +
chohn cut chihtro +Uwa ay cut cur car chohn cut chihtro. Ica siw̃jac etar chohn cut chihtro.  +
chora +Waquíj chor bijacro.  +
chotcuará +Chotcuará yatro.  +
chuhrchura +Riha conu chuhchúr yehnro.  +
churotá +Rahs churotán wan Sir churot chi wan beo beo raquíc istáyqueyra.  +
chutuá +Sasa umá chutuán chero.  +
chuturo +Siricajá ay chutú bijiro.  +